Günümüzde iletişim teknolojileri büyük bir hızla gelişiyor. Bu gelişmeyle birlikte toplumsal yapı da buna paralel olarak değişiyor. Teknolojiyle birlikte gelişen iletişim araçları, her coğrafyadan insanın birbirleriyle daha kolay iletişim kurmasına; sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel alanlarda haberdar olmasına olanak sağlıyor. Bu araçlar insanları bilgilendirme işlevi görürken diğer taraftan da kültürel dönüşümlerin yaşanmasına ve aktarılmasına yol açıyor. Ortaya çıkışı daha eskilere dayanmakla birlikte, bugün popüler kültürün sosyal medyanın etkisinde kaldığını ve bu sayede daha fazla insana ulaşma imkânına sahip olduğunu biliyoruz, değil mi? ????
Nedir Popüler Kültür?
Popüler kültürün ne olduğunu anlamak için kültür ve popüler kavramlarının anlamını bilmek gerekiyor aslında. Bu kavramları anlamak için de popüleri ve kültürü yaratan insana bakmak. Bu da kaçılmaz olarak insanın yarattığı tarihe gitmeyi ve bu tarihte belli yer ve zamanlarda kültürü ve popüleri aramayı ve anlamayı gerektiriyor.
Bu gerekli fakat uzun bir yol. Bunun için biz popüler kültürün “en çok tercih edilen” bağlamındaki tanımına bakalım: Popüler kültür, günümüzün kültür anlayışını ifade eder. Bir bakıma gündelik hayatı simgeler.
Popüler kültür geniş iş bölümü etrafında kurulan kapitalist mal üretimi, pazarlaması, dağıtımı ve tüketimi biçimlerine dayanan bir kültürdür. Bu biçim olmayınca, örneğin teknolojik çoğaltma, seri üretim, tv veya basın olmayınca, bu araçlara dayanan böyle bir kültür biçimi de olmaz.
Peki Yeni Medya Nedir?
Kitle iletişim araçları, daha ‘popüler’ deyimle medya, bugün, toplumdaki anlamlandırma sürecini, neredeyse tekeline almış bir kurumdur. Medya kavramı, ne bir teknolojiyi, ne ideolojik bir aygıtı, ne egemen söylemi, ne kapitalist bir şirketi, ne de bir kültürü niteler. Medya bunların hepsidir.
Teknolojinin gelişimi ile birlikte, medya geleneksel ve yeni diye ikiye ayrıldı. Geleneksel medya; gazete, dergi, radyo, TV iken hayatımızda hızla yer bulan sosyal medya platformları, bloglar ve vloglar yeni medya olarak kabul gördü.
İletişimi tamamlayan en önemli unsurlardan birinin geribildirim olduğunu biliyoruz. Yalnız geleneksel medyada bu geribildirimin süresi uzunken, yeni medya ile birlikte bu süre çok kısaldı. Yeni medya sayesinde hızlanan bu süreç ile dünyanın bir ucundan diğer ucuna anında geri bildirimi olanaklı hale geldi. Bu sayede yeni medyanın eski medyaya nazaran en büyük avantajını hızı olduğunu söylemek de kesinlikle mümkün oldu.
Popüler Kültür ve Medya İlişkisi
Sosyal medya platformlarının bu kadar yaygın ve sürekli kullanımının temel nedeni hiç kuşkusuz ücretsiz oluşu. Bu durum sosyal medya platformlarının zamanla kültürün bir parçası haline gelmesine neden oldu. Kültürümüzün bir parçası olmayı başaran sosyal medya platformları ile glokalleşme dediğimiz bir kavram da ortaya çıktı.
Nedir Glokalleşme?
Glokalleşmeyi başka bir çevreye ait yani size ait olmayan bir kültürün firma ya da başka kuruluşlar tarafından bize uyarlanması olarak açıklayabiliriz. Şöyle ki; pizza bizim kültürümüzde yoktu. Ancak pizzayı kavurmalı yapıp piyasaya sunmak bir glokalleşme örneğidir.
Özgün bir içerikle kendimizi diğer insanlara etkili bir biçimde sunmamız internet ile çok daha kolay bir hal aldı. İnternet aracılığıyla kendi kitlemizi yaratıp, milyonlarca insana erişim sağlayabiliyoruz. Üretilen bilgi ve içerikler çok çabuk yayılırken eş zamanlı olarak tüketimi de hızlı gerçekleşiyor.
İnternet erişimi ile birlikte haber alma kaynakları da yeni medya ortamları oldu. Gazeteler artık eski ilgiyi görmüyor; tüm ilgiyi e-gazeteler, haber siteleri ya da gazetelerin sosyal medya hesapları topluyor. Kemal Öztürk’ün de dediği gibi “Zira bir devir sona ermek üzere, bu medya dünyasını derinden sarsacak ve yeni bir medya düzeninin kurulmasına neden olacak, buna inanıyorum. Bunu hükümet değil, sektörün bizzat kendisi yapacak…”
Popüler Kültürün Oluşmasında ve Aktarılmasında Sosyal Medyanın Rolü
Popüler kültür sosyal medya aracılığıyla toplumsal bünyeye daha kolay giriyor ve bu şekilde olayları, toplumsal koşulları, hayatı anlamlandırmayı etkiliyor ve yeni yaşam tarzlarını şekillendiriyor.
Sosyal medyanın günümüz insanları için kaçınılmaz ve vazgeçilmez bir hale geldiği günümüzde her yaştan kullanıcılar bu araçlarla içeriğin hem üreticisi hem de tüketicisi olarak popüler kültürün oluşturulması ve aktarılmasında önemli bir rol oynuyor.
Sosyal medyanın kültüre etkisi insanlara yeni hayatlar sunması, modern insanın dünyasına ait imgeleri oluşturmada ve sürdürmede kendini gösteriyor. Medya sayesinde oluşturulan yeni semboller insanların hayatlarına yön veriyor ve belli bir yaşam tarzı meydana getirerek, fikirleri, eylemleri içeren yeni bir süreç olarak yeni bir kültür şekli ortaya çıkarıyor.
Yirmi birinci yüzyılın yeni popüler kültür formu olan sosyal medya, şüphesiz dünyadaki boş zaman aktiviteleri içerisinde en revaçta olanı. Bugün her yaştan insanın içerisinde olduğu sosyal medya ağları, popüler kültür ürünlerinin beslendiği ve yayıldığı ortamlar haline geldi.
Sosyal medya artık günümüzde kültür taşıyıcısı ve oluşturucusu olarak bir toplumun kültürel yapısının belirlenmesinde önemli bir rol oynuyor.
Özetle
Sürekli güncellenen içerikler ve bunların paylaşımı sayesinde milyonlarca insan saniyeler içinde her şey ve herkes hakkında her türlü bilgiyi öğrenmekte ve zamanının önemli bir kısmını bu ağlarda geçirmektedir.
Aralıksız bir şekilde paylaşımların yapıldığı sosyal medya, ekonomik, kültürel ve toplumsal yaşam içerisinde önemli bir role sahiptir. Bu rollerden biri de sosyal medyayla birlikte, sayısal tabanlı bilgisayar görüntülerinin yaşamın her alanına etki etmesidir.
Son yıllarda sosyal medyada artan fotoğraf paylaşmanın, yaşamın her alanına yayılması, sosyal medyanın toplumsal yaşam içerisindeki rolünü ortaya koymaktadır. Milyonlarca kullanıcıyı buluşturan sosyal medya ortamları bir anda sayısız fotoğrafların dolaşıma girdiği bir görsel dünya yaratmıştır. Bu merkez etrafında dönüp dolaşan, milyonlarca fotoğrafın açılıp bakılması ve akılda kalma süresi saniyelerden öteye geçmemektedir. Yine de bu anlık görseller, ideal görüntü peşinde koşan sosyal medya kullanıcıları açısından tatmin sağlamaktadır.
Diğer taraftan sosyal medya, şöhret kültürünü geliştiren önemli bir mecra olarak dikkat çekmektedir. Kullanıcı sayılarının giderek arttığı bu ortamlar, tanınmış kişilerin hayranlarıyla etkileşime geçtikleri ve daha da popüler olmalarına imkan sağlayan mekanlar olmasının yanı sıra, 15 dakikalığına da olsa şöhrete kavuşmak isteyen sıradan insanın en önemli iletişim mecrası haline gelmiştir.
Bugün artık kültürün sosyal medyanın etkisinde kalmadığını söylemek imkansızdır. Dolayısıyla popüler kültürün şekillenmesi ve yayılması, sosyal medya ortamları ve bu ortamların yarattığı hızlı iletişim ve yoğun etkileşim sayesinde daha da artmaktadır.