E-ticarette bir strateji planı ya da bir diğer adıyla stratejik planlama yapmak, uzun vadede şirketin hedeflerine daha hızlı bir şekilde ulaşmasına yardımcı olur. Strateji planı hazırlamak ilk etapta biraz vakit alabilir; ancak uzun vadeli başarı için bu planlama sürecinin verimli bir şekilde yapılması bir hayli önemlidir. Önce stratejik planlamanın ne olduğu üzerinde duralım, sonrasında da bu planı nasıl hazırlayabileceğinizi maddeler halinde ele alalım.

Strateji planı nedir?

Strateji planı ya da stratejik planlama, bir şirketin kısa, orta ve uzun vadede nasıl bir yol izleyeceğini, hangi kanallar üzerinde çalışmalar yapacağının, nasıl gelişeceğinin ve hangi konulara yatırım yapacağını belirleyen bir dokümandır.

Şirketin finansal, Ar-Ge, pazarlama, operasyonel gibi konularda nasıl bir stratejisi olacağının genel hatları ve planlaması bu doküman üzerinde toplanır. Özellikle uzun vadeli planların gerçekleştirilmesi için adım adım kısa ve orta vadeli süreçte nasıl bir yol haritasının oluşturulması gerektiğine dair planlamamalar bu süreçte yapılmalıdır.

İş planına kıyasla, strateji planı daha kısadır ve şirket hedefleri net bir şekilde bu plan içerisinde belirtilmektedir. Alınacak olan kararlar ve ulaşılacak olan hedefler için ölçümlenecek metriklerin belirlenmesi ve bunların performans takibinin nasıl yapılacağı da bu plan içerisinde yer alır.

Şirketler ve girişimler bu planlama sürecini genellikle es geçmektedirler ve bu da belli bir yol haritası olmadan işlerin yapılmasına neden olur. Hedeflerin belirlenmemesi, performans takiplerinin yapılmaması da doğal olarak uzun vadede işlerin aksamasına ya da yavaş ilerlemesine neden olur. Bu nedenle de stratejik planlama, bu süreçte özellikle üzerinde durulması gereken konulardan biridir.

Şirketinizin uzun vadede başarılı olabilmesi, kilometre taşlarına ulaşabilmesi ve amaçlarını yerine getirebilmesi için de strateji planı hazırlanması gerekmektedir. Belli bir hedef ve stratejinin işin başında oluşturulmaması, hem zamandan hem de paradan kayba neden olabilir. Bu sebeple de öncelikli işlerinizden biri de stratejik planlamayı yapmak olması gerekmetedir.

Strateji planı nasıl hazırlanır?

Strateji planı hazırlarken üzerinde durmanız gereken 9 farklı unsur bulunmakta. Bunları da şöyle sıralayabiliriz:

Şirket vizyonu

Şirketinizin uzun vadede pazarda nasıl bir konuma ulaşacağının belirtilmesidir. Şirket vizyonunuzu 5 yıl ve üzeri süreleri göze alarak hazırlayabilirsiniz. Şirketinizin pazar konumu, rekabetteki durumu, finansal gücü gibi temel özelliklerinin ilerleyen yıllarda nasıl bir durumda olacağını vizyonunuz belirlemektedir.

Şirket misyonu

Şirket misyonunuz ise hedeflerinizi ve amaçlarınızı yerine getirmek için yapacağınız çalışmaları, operasyonları, yatırımları ve diğer uygulamaları içermektedir. Misyonunuz aynı zamanda şirketinizin neden var olduğunu, tüketicilere nasıl yardımcı olmaya çalıştığını ve onlara ne gibi faydalar sağladığını da içerir.

Şirket değerleri

Şirketinizin inandığı ve sahip olduğu değerleri, önem verdiği düşünce ve şirket kültrünü, çalışma ve iş prensiplerini kapsamaktadır. Şirket değerleriniz, şirket kültürünüzün de temel yapı taşlarını oluşturmaktadır.

Rekabetteki farklılıklar

Strateji planı hazırlarken, şirketinizin sektördeki rekabette nasıl öne çıktığını ve ne gibi farklılıkları olduğunu da belirtmeniz önemlidir. Rekabetteki farklılılarınızı öne çıkartmak için ne gibi çalışmalar yapabileceğinizi ya da sektördeki rekabette daha da öne çıkabilmek için ne tür konulara yatırım yapmanız gerektiğinizi de bu planda belirtmelisiniz.

SWOT analizi

SWOT analizi, şirketinizin güçlü ve güçsüz olduğu yanlarınızı belirlemenizi sağlar. Strateji planı hazırlarken, SWOT analizi de yapmanız bir hayli önemlidir. Böylelikle şirketinizin hangi yanlarını öne çıkartabileceğinizi; hangi güçsüz yanları da geliştirerek, rekabette geri kalmamak için hangi adımları atmanız gerektiğini de belirleyebilirsiniz.

Kısa, orta ve uzun vadeli planlar

Stratejik planlama sürecinde kısa, orta ve uzun vadeli planlarınızı da hazırlamanızda yarar vardır. Kısa ve orta vadeli planlamalar, belli kilometre taşlarına ulaşmak için hazırlık aşamasıdır. Küçük adımlar ve küçük kilometre taşlarını planlayarak, orta vadeli dönemde birçok adımı atmış olursunuz. Bu adımlar da uzun vadedeki başarınızın temellerini oluşturacağı için de önemlidir.

Bir sonraki basamak da uzun vadeli hedeflerdir. Uzun vadede nerelere ulaşmak istediğinizi de strateji planı üzerinde net bir şekilde belirtmelisiniz. Bu nihai hedeflere ulaşmak için kısa ve orta vadede atılması gereken adımları ve bu adımlar sayesinde uzun vadede nasıl başarılı olacağınızı da detaylandırmalısınız.

Eyleme geçiş ve uygulamalar

Bir sonraki adımınız ise kısa, orta ve uzun vadeli planlarınızı hayata geçirmek için ne tür eylemleri gerçekleştirmeniz ve ne tür uygulamalardan yararlanmanız gerektiğinin planlanmasıdır. Pazarlama stratejileri, operasyonel süreçler, ürün geliştirme ve Ar-Ge, web site üzerindeki çalışmaları, satış ve fiyatlandırma, kampanya ve tanıtım yönetimi gibi eylem odaklı planlarınızın genel bir tablosunu da strateji planı üzerinde hazırlamalısınız.

Finansal beklenti ve planlamalar

Stratejik planlamanız üzerinde olması gereken konulardan biri de finansal beklenti ve planlamalardır. Şirketinizin finansal durumunun kısa, orta ve uzun vadede nasıl bir durumda olacağının da tahminlerini oluşturmanız gerekir. Finansal beklentiler, alınacak yatırımlar ve krediler, işi büyütmek için gerekli olan sermaye, karlılık, sıcak para akışı gibi finansal birçok konuyu da bu plana dahil etmeniz de yarar vardır.

Performans analizleri

Strateji planı üzerindeki çalışmalarınızı ve çalışmalarınızın nasıl sonuç verdiğiniz ölçümlemek için de performans analiz kriterleri oluşturmanız gerekiyor. Hangi metriklerin ölçümleneceği, bu ölçümlemelerin kim tarafından nasıl yapılacağı ve hangi sıklıkta bu raporlamaların yapılacağı gibi kriterleri de planınız üzerinde netleştirmeniz önemlidir.